‘Foshnja e parë me tre prindër’, lind në Mbretërinë e Bashkuar

Trajtimi me donacion mitokondrial synon të parandalojë fëmijët të trashëgojnë sëmundje të pashërueshme.

Foshnja e parë në Mbretërinë e Bashkuar e krijuar me ADN nga tre persona ka lindur pasi mjekët kryen një procedurë novatore IVF që synon të parandalojë fëmijët të trashëgojnë sëmundje të pashërueshme.

Teknika, e njohur si trajtimi i dhurimit mitokondrial (MDT), përdor indet nga vezët e dhuruesve të shëndetshëm femra për të krijuar embrione IVF që janë të lira nga mutacionet e dëmshme që mbartin nënat e tyre dhe ka të ngjarë t’u kalojnë fëmijëve të tyre.

Për shkak se embrionet kombinojnë spermën dhe vezën nga prindërit biologjikë me struktura të vogla të ngjashme me bateritë të quajtura mitokondri nga veza e dhuruesit, foshnja që rezulton ka ADN nga nëna dhe babai si zakonisht, plus një sasi të vogël materiali gjenetik – rreth 37 gjene – nga dhuruesi.

Procesi ka çuar në shprehjen “foshnja me tre prindër”, megjithëse më shumë se 99.8% e ADN-së tek foshnjat vjen nga nëna dhe babai.

Hulumtimi mbi MDT, i cili njihet gjithashtu si terapi zëvendësuese mitokondriale (MRT), u krijua në Mbretërinë e Bashkuar nga mjekët në Qendrën e Fertilitetit të Newcastle. Puna synonte të ndihmonte gratë me mitokondri të mutuara që të kishin fëmijë pa rrezikun e kalimit të çrregullimeve gjenetike.

Njerëzit trashëgojnë të gjitha mitokondritë e tyre nga nëna e tyre, kështu që mutacionet e dëmshme në mund të prekin të gjithë fëmijët që një grua ka.Disa foshnje mund të lindin të shëndetshëm sepse trashëgojnë vetëm një pjesë të vogël të mitokondrive të mutuara. Por të tjerët mund të trashëgojnë shumë më tepër dhe të zhvillojnë sëmundje të rënda, progresive dhe shpesh fatale. Rreth një në 6000 foshnja preken nga çrregullimet mitokondriale.

Procesi ka disa hapa. Së pari, sperma nga babai përdoret për të fekonduar vezët nga nëna e prekur dhe një dhuruese femër e shëndetshme. Materiali gjenetik bërthamor nga veza e dhuruesit hiqet dhe zëvendësohet me atë nga veza e fekonduar e çiftit. Veza që rezulton ka një grup të plotë kromozomesh nga të dy prindërit, por mbart mitokondritë e shëndetshme të dhuruesit në vend të atyre me të meta të nënës. Kjo më pas implantohet në mitër.