Sëmundjet e fëmijërisë që çdo prind duhet t’i dijë

Fakte mbi sëmundjet e fëmijërisë 
Ka kaq shumë sëmundje të fëmijërisë, infektive dhe joinfektive, sa do të qe e pamundur t’i listojmë këtu të gjitha. Megjithatë, do të prezantojmë disa nga ato më të zakonshmet, duke përfshirë infeksionet virale dhe bakteriale, si dhe sëmundjet alergjike dhe imunologjike.

    

Bronkiolitis
Një numër virusesh të ndryshme shkaktojnë bronkiolitis (inflamacionin e rrugëve të vogla të frymëmarrjes), e cila ndikon tek fëmijët më të vegjël se 1 vjeç. Më zakonisht, kjo shkaktohet nga RSV (virusi sincitial i frymëmarrjes), por ai gjithashtu mund të shkaktohet nga gripi dhe viruse të tjera të zakonshme që lidhen me simptoma të rrugëve të sipërme të frymëmarrjes si ethe, rrjedhje hundësh dhe kollë. Një simptomë e zakonshme e bronkiolitis përfshin të gjitha sa më sipër (simptomë e njëjtë e vërejtur tëk fëmijët me astmë) dhe frymëmarje me vështirësi. Kjo është e zakonshme në muajt e dimrit, dhe kur simptomat respiratore janë shumë të rënda, disa foshnja do të kenë nevojë për shtrim në spital. Trajtimi i bronkiolitis është i ndryshëm nga astma; Megjithatë, mund të përdoren disa medikamente të njëjta. Për një përqindje të vogël të foshnjave, ky episod i frymëmarjes me vështirësi mund të jetë në të ardhmen një shenjë paralajmëruese e një diagnozë të astmës, por për shumicën, kjo është një ngjarje e rastit.

Infeksionet e veshit
Infeksionet e veshit janë shumë të zakonshme tek fëmijët dhe shkaktohen nga një mosfunksionim i tubave Eustakian, tubat që lidhin veshët e brendshëm me fytin dhe të shërbejnë për shkarkimin e çdo lëngu që mund të mblidhet aty. Kur lëngun mbledhet, ky tërheq bakteret dhe mikrobet e tjera, të cilat mund të shumëfishohen dhe të shkaktojë një infeksion simptomatik. Simptomat përfshijnë ethe, dhimbje veshi, tërheqje në vesh, apo edhe kullim nga kanali i veshit. Trajtimi i infeksioneve të veshit mund të përfshijë mbikqyrje ose antibiotikë. Herë pas here, lëngu brenda veshit të mesëm mund të ketë nevojë për t’u drenazhuar.

    

Veshi i ngjitur
Kur lëngu në veshin e mesëm ndërtohet dhe nuk arrin të pastrohet në vetvete ose pas trajtimit, ai mund të ketë nevojë për t’u drenazhuar në mënyrë kirurgjikale. Kjo proçedurë quhet timpanocentezis. Në veshin e mesëm futet një gjilpërë nëpërmjet të cilës hiqet lëngu. Ndonjëherë, për shkak të infeksioneve të përsëritura ose të një rrjedhje kronike (lëngu që vazhdon për të paktën tre muaj), mund të nevojitet për të futur në membranën timpanike (daullja e veshit) një tub timpanostomi, e cili lejon veshin e mesëm të thahet dhe të funksionojë në mënyrë të përshtatshme. Tubat mbeten në vend dhe përgjithësisht bien vetë pas rreth një viti. Në shumicën e rasteve pas kësaj proçedure, daulle e veshit shërohet dhe funksionon normalisht.

Inflamacioni në laring dhe trake
Inflamacioni në laring dhe trake është i zakonshëm tek fëmijët e vegjël. Një numër të ndryshëm virusesh shkaktojnë inflamacionin e rrugëve të sipërme të frymëmarrjes, duke përfshirë laringit dhe trakeit. Këto simptoma përfshijnë një kollë si lehje dhe trashje zëri, një vështirësi në frymëmarje. Shumica e fëmijëve me inflamacion në laring mund të trajtohen në shtëpi, por ndonjëherë kur simptomat përkeqësohen, mund të jetë e nevojshme shtrimi në spital. Trajtimi mund të përfshijë steroide dhe për rastet më të rënda, medikamente. Gjithmonë kontrolloni fëmijën tek mjeku nëse ai duket i sëmurë.

   

Sëmundja këmbë, dorë dhe gojë

Coxsackie virus shkakton sëmundjen këmbë, dorë dhe gojë. Kjo është shumë e zakonshme gjatë verës dhe në fillim të vjeshtës dhe shërohet vetë pas rreth 10 ditësh. Virusi shkakton ethe, dhimbje të fytit, dhe fllucka brenda gojës, mbi pëllëmbët e duarve dhe tabanët e këmbëve. Nuk ka trajtim mjekësor për këtë infeksion, përveç kujdesit mbështetës që përfshin edhe qetësuesit e dhimbjeve.

Përskuqja e syve
Përskuqja e syve quhet edhe konjuktivit. Një virus është shkaku më i zakonshëm i përskuqjes së syve, por në ndonjë rast mund t’a shkaktojë një infeksion bakterial. Përskuqja e syve është shumë ngjitëse dhe mund të përhapet në shkolla prandaj edhe kërkon përkujdesje të shpejtë. Gjithmonë flisni me një mjek për të përcaktuar nëse është e nevojshme terapia shtesë, por shumica e rasteve shërohen vetë brenda pesë ditëve.

   

Sëmundja e pestë
Një virus i quajtur parvovirus B19 shkakton sëmundjen e pestë. Ky infeksion shumë i zakonshëm shfaqet në shumicën e fëmijëve si një ftohje e ndjekur nga një skuqje e lëkurës në fytyrë dhe trup. Përshkrimi tipik I skuqjes është si pamja e një “shuplake në faqe”, pasi njolla zakonisht është e ndritshme dhe e përskuqur. Njolla zakonisht shërohet brenda një jave deri në 10 ditë. I vetmi rrezik i madh i parvovirusit është për gratë shtatzëna që kurrë nuk kanë qenë të ekspozuara ndaj këtij virusi në të kaluarën. Ky është një rrezik i madh për fetusin e këtyre grave.

Rotavirus
Infeksioni Rotavirus është përgjegjës për sëmundshmëri të rëndësishme dhe mortalitet tek fëmijët e vendeve të pazhvilluara, ku aksesi ndaj vaksinës Rotavirus është i kufizuar. Infeksioni shkakton ethe të forta, të vjella dhe diarre. Kjo shpesh mund të çojë në probleme serioze me dehidratimin, sidomos tek fëmijët e vegjël dhe foshnjat. Studimet e tanishme tregojnë se virusi ka rezultuar me deri në 95% më pak pranime në spitale për shkak të infeksionit rotavirus, si rezultat i vaksinimit.

   

Sëmundja Kawasaki
Sëmundja Kaëasaki është një sëmundje shumë serioze që mund të imitojë shumë infeksione. Kur nuk njihet dhe nuk trajtohet, ajo mund të rezultojë në dëmtim të rëndë të arterieve koronare të zemrës, duke rezultuar në infarkt në zemër dhe vdekje të papritur të fëmijës. Për fat të mirë, shumica e mjekëve pediatër njohin sëmundjen Kaëasaki bazuar në shenjat dhe simptomat e zakonshme. Këto përfshijnë temperaturë të lartë të zgjatur (më teper se pesë ditë), një skuqje të lëkurës, buzët e plasaritur dhe të thatë, sytë e kuqe, zmadhim të nyjeve limfatike në qafë dhe ënjtje të duarve dhe këmbëve. Rekomandohet shtrimi në spital dhe administrimi i IVIG (imunoglobulinës). Kur trajtimi fillon herët, pengon përparimin e problemeve të zemrës. Shkaku mbetet i panjohur.

Lia e dhenve
Virusi varicella shkakton linë e dhënve. Vaksinimi është rutinë tani dhe tani kjo shihet rrallë. Para vaksinës, kjo ishte një shkak shumë i zakonshëm i pranimit në spital. Megjithëse infeksioni i lisë së dhënve është zakonisht një ngjarje e pakëndshme në jetën e fëmijës, ekziston një rrezik i madh i komplikimeve të rënda, duke përfshirë edhe infeksionet bakteriale të lëkurës, pneumonia, etj. Kjo është arsyeja që rekomandohet vaksinimi rutinë.

    

Fruthi
Virusi rubeola shkakton fruthin i cili ishte një infeksion shumë i zakonshëm i fëmijërisë para vaksinimit rutinë. Për fat të keq, për shkak të një norme rritje të refuzimeve të vaksinimit nga prindërit, shihen shpërthime sporadike në mesin e këtyre grupeve. Fruthi është një sëmundje akute virale që mund të çojë në komplikacione të rënda, madje edhe vdekje, dhe në përgjithësi fillon me simptoma jospecifike të tilla si temperaturë e lartë, rrjedhje hundësh dhe kollë. Pas këtyre simptomave, pacientët zhvillojnë një skuqje të lëkurës që përhapet nga faqja tek këmbët. Simptomat zakonisht fillojnë një deri dy javë pas ekspozimit dhe simptomat e fundit për më pak se një javë.

Shyta 
Shyta është një sëmundje virale që zakonisht fillon me simptomat e gripit dhe më pas rezulton në ënjtje akute të dhimbshme të gjëndrave të pështymës (parotitit). Para vaksinimit rutinë, kjo ishte një sëmundje shumë e zakonshme. Simptomat zakonisht paraqiten më shumë se dy javë pas ekspozimit, dhe sëmundja zgjat shtatë deri në 10 ditë. Ashtu si me shumë sëmundje virale të fëmijërisë, edhe pse shumica e infeksioneve janë të buta, ekziston një rrezik real për komplikime duke përfshirë meningjitin dhe vdekjen.

   

Rubeola (Fruthi Gjerman)
Rubeola, e njohur gjithashtu si fruthi gjerman, në shumicën e individëve shkakton sëmundje të lehtë. Për gratë shtatzëna të pavaksinuara, virusi mund të shkaktojë defekte serioze dhe fatale të fetusit. Vaksinimi është rutinë dhe ka rezultuar në një rënie të madhe në përhapjes. Sëmundja fillon si një ethe dhe skuqje e lëkurës dhe, në shumicën e rasteve, shërohet pas dy ose tre ditësh.

Kolla e mirë (Pertussis)
Bordetela pertusis është bakteri që shkakton kollën e mirë. Ky është shumë ngjitës dhe nganjëherë është fatal tek fëmijët e vegjël, veçanërisht foshnjat. Infeksioni është i parandalueshëm me vaksinimin; Megjithatë, ajo shpesh është e panjohur tek fëmijët më të mëdhenj dhe të rriturit. Infeksioni zakonisht fillon me simptomat e të ftohtit dhe pastaj zhvillohet si një kollë që është e vazhdueshme dhe e dhunshme, duke e bërë të vështirë frymëmarrjen. Kolla e mirë mori emrin e saj për shkak të frymëmarrjes së mirë e të thellë që shumë fëmijë dhe foshnja bëjnë pasi kolla ndalon. Vaksinimi rekomandohet për fëmijët e vegjël, të rinj dhe të rritur.

    
Meningjiti 
Meningjiti është një inflamacion i indeve që rrethojnë trurin dhe palcën kurrizore. Meningjitin mund t’a shkaktojnë viruset ose bakteret. Simptomat përfshijnë dhimbje koke, ngrirje të qafës, ethe dhe rraskapitje. Vaksinimi rutinë ka ulur incidencën e shumë shkaqeve bakteriale; Megjithatë, shkaqet virale janë ende të zakonshme. Meningjiti bakterial mund të rezultojë në pasoja të rënda duke përfshirë edhe humbjen e përhershme të dëgjimit, dëmtim të trurit, madje edhe vdekje.

Streptokoku i fytit
Një shtam i Streptokokut, një bakter i zakonshem i lëkurës, shkakton streptokokun e fytit. Simptomat përfshijnë një dhimbje të fytit dhe ethe që zgjatin më shumë se disa ditë. Shpesh mund të jetë një shkarkesë të bardhë me ngjyrë (qelb), në pjesën e pasme të fytit dhe nyjet limfatike në qafë zmadhohen. Streptokoku i fytit shërohet vetë, megjithatë, rekomandohen antibiotikë për shkak të rrezikut të zhvillimit të sëmundjeve reumatike të zemrës, një pasojë e rëndë, por e parandalueshme e infeksioneve strep.

    
Ethet e kuqe (Scarlet)
Një infeksion strep shkakton ethen e kuqe, e cila mund të shfaqet pas infeksionit në fyt. Ky është një infektim i zakonshëm dhe fillon me ethe dhe dhimbje të fytit ndoshta, e ndjekur nga një skuqje e lëkurës që fillon në gjoks dhe përhapet në pjesën tjetër të trupit. Rekomandohen antibiotikët për të çrrënjosur bakteret dhe për të parandaluar ethet reumatike dhe sëmundje reumatike të zemrës.

Sindromi Reye
Aspirina dhe medikamentet që përmbajnë aspirinë nuk duhet t’u jepen fëmijëve. Sindromi Reye është një sëmundje potencialisht fatale që shkaktohet nga ekspozimi ndaj këtyre barnave dhe rezulton në dëmtim të mëlçisë me rrezik për jetën dhe ënjtje të mëvonshëm të trurit. Kjo për fat të mirë është një sëmundje e pazakontë sot që nga njohja e shkakut të ekspozimit nga aspirina.

    
MRSA (infeksion Stafilokok)
MRSA ose methicillin-rezistente Staph aureus, është një organizëm antibiotik-rezistent që shkakton infeksionet e lëkurës si çiban dhe abscese (infeksioneve të thella të lëkurës) apo edhe më keq. Kjo po bëhet gjithnjë e më e zakonshme dhe mund të përhapet dhe të shkaktojë infeksione të rrezikshme. Çfarë e bën këtë më të vështirë është se shumë individë janë bartës asimptomatikë dhe mund t’a përhapin atë në individë të prekshëm. Trajtimi mund të përfshijë antibiotikë, por jo të gjithë kërkojnë këtë.

Impetigo 
Stafilokoku ose streptokoku janë dy baktere shumë të zakonshme të lëkurës qe mund të shkaktojnë impetigon. Kjo zakonisht shfaqet si një bandë flluskash të vogla që plasin dhe formojnë kore. Impetigo mund të shfaqet kudo në trup dhe diagnostikohet më shpesh tek fëmijët e vegjël. Antibiotikët janë të nevojshme në shumicën e rasteve.

    
Qera 
Një kërpudhë e zakonshme shkakton qeren. Medikamente antifungal trajtojnë qeren. Ajo mund të përhapet nga fëmija në fëmijë, kështu që duhet të tregohet kujdes për të.

Sëmundjeve Lyme
Një sëmundje inflamatore e shkaktuar nga një spirochete (burgdorferi Borrelia) që transmetohet nga rriqrat, karakterizuar zakonisht dhe në fillim nga një skuqje e ndjekur nga simptoma të ngjashme me gripin si temperaturë, dhimbje e kyçeve dhe dhimbje koke. Nëse nuk trajtohet, sëmundja mund të rezultojë në artrit kronik dhe mosfunksionim të zemrës dhe sistemit nervor. Njolla e skuqur është disi i veçantë dhe duket si një objektiv i madh që shpërthen një deri dy javë pas ekspozimit. Sëmundja Lyme është e vështirë për t’u transmetuar përveç nëse këpusha është bashkangjitur për më shumë se 24 orë. Antibiotikët janë trajtimi për t’u zgjedhur.

    
Gripi 
Gripi zakonisht shihet gjatë muajve të dimrit dhe shkakton temperaturë të lartë, të dridhura, dhimbje të trupit, dhe simptoma të tjera. Ky zakonisht shërohet vetë, por në disa, kjo mund të rezultojë me komplikacione të rënda, duke përfshirë pneumoni. Aktualisht, rekomandohet vaksinimi vjetor universal për të gjithë njerëzit e moshës 6 muaj dhe më të vjetër.

Alergjia sezonale
Alergjitë sezonale janë fatkeqësi e shumë fëmijëve dhe të rriturve. Rrjedhja e hundëve, teshtitja dhe sytë e fryrë janë të gjitha simptoma të zakonshme. Për fat të keq, nuk ka shërim për këto; Megjithatë, ekzistojnë ilaçe që mund të merren për të pakësuar simptomat. Antihistaminikët mund të merren nga goja, të përdoren si spraj hundësh dhe madje edhe si pika në sy. Qëllimi është të zvogëlohet ashpërsia e simptomave.