E thotë shkenca, fëmijët “u heqin” nënave 11 vjet jetë!
Lindja e një fëmije e plak një grua në nivelin qelizor më shumë se sa pirja e duhanit dhe obeziteti
Ardhja në jetë e një fëmije sigurisht që e ndryshon jetën e një gruaje. Por jo vetëm: sipas një studimi të ri, ajo gjithashtu ndryshon ADN-në e saj, duke e plakur të paktën 11 vjet. Këtë e nxjerr në pah një hulumtim i botuar në revistën “Riprodhimi njerëzor” dhe gjithashtu i raportuar nga New Scientist, i realizuar në 2000 gra amerikane të moshës riprodhuese. Sipas asaj që është vërejtur, ata që kishin lindur një fëmijë kishin ndryshuar shënuesit gjenetik si dhe kishin përshpejtuar plakjen qelizore.
“Ishim të befasuar nga rezultatet që arritëm.” Plakja qelizore është e barabartë me rreth 11 vjet”, tha epidemiologia Anna Pollack e Universitetit George Mason. Hulumtuesja dhe ekipi i saj analizuan të dhënat e marra nga Anketa Kombëtare e Shëndetit dhe Ekzaminimit të Ushqyerjes (NHANES), një raport mbi mirëqenien e një numri të madh amerikanësh. Hulumtuesit morën në konsideratë periudhën nga viti 1999 deri në vitin 2002, gjatë të cilave u vlerësuan edhe ‘telomerët”, pjesë të vogla të ADN-së në fund të çdo kromozomi. Pjesa përfundimtare e ADN-së është shumë e paqëndrueshme: degradon kimikisht dhe i nënshtrohet kombinimeve më të shpeshta sesa pjesa tjetër e molekulës. Funksioni i telomeres është që të parandalojë dëmtimin e helikës.
“Telomerët” nuk përmbajnë informacion të rëndësishëm gjenetik, por ato luajnë një rol të rëndësishëm në përcaktimin e hapësirës së jetës të secilës qelizë. Shkurtimisht, ata mund të na tregojnë se në çfarë moshe jemi në nivel qelizor: sa më të gjatë të jenë, aq më shumë mund ta konsiderojmë veten të shëndetshëm. “Telomeret” e shkurtra lidhen me kushte të tilla si kanceri, sëmundjet e zemrës dhe rënien njohëse. Duke studiuar këto, studiuesit vunë re diçka të pazakontë në gratë që kishin lindur: ata kishin më pak se 4.2% “telomere” krahasuar me ata që kurrë nuk kishin lindur një fëmijë.
Sipas studiuesve, kjo përqindje përkthehet në 11 vjet të plakjes në nivelin qelizor. Plakja është e ngjashme me atë që ata vëzhguan nga hulumtimet e tjera dhe do të shkaktohet nga pirja e duhanit: në fakt, pirja e duhanit shkakton një plakje qelizore prej rreth 4 vitesh. Ndërkohë obeziteti shkakton një plakje prej 8 vitesh.
Një aspekt tjetër që nxjerr në pah raportin, është se gjatësia e “telomereve” ndryshonte varësisht nga numri i fëmijëve që kishin. “Kemi zbuluar që gratë që kishin pasur pesë fëmijë ose më shumë kanë “telomere” më të shkurtër se ato të grave që nuk kanë pasur fëmijë dhe relativisht më të shkurtër në krahasim me gratë që kanë pasur një, dy, tre ose katër”, ka konfirmuar Pollack.
Ende nuk është e qartë se çfarë do të sjellin këto përfundime të reja. Ajo që është e sigurt – siç thotë epidemiologia – është se qëllimi i studimit nuk është të bindë gratë që të mos kenë fëmijë ose të tremben për “rininë” e humbur.
