“Unë shoh fëmijë që vdesin para syve të mi”, rrëfimet prekëse të refugjatëve në kufirin Bjellorusi-Poloni

Kur Ibrahim*, një sirian 37-vjeçar, kërkoi strehë në pyjet përreth Brestit, një qytet bjellorus pranë kufirit polak, ku fshihej me një shok dhe katër fëmijët e mikut, një nga djemtë, pesë vjeç Jusif, filloi të qajë.

“Unë jam kaq i uritur dhe kam shumë ftohtë”, tha fëmija.

Ibrahimi ndihet i dëshpëruar, duke parë Jusifin dhe fëmijët e tjerë që vuajnë nga uria dhe hipotermia. Grupi mbërriti në kufi javë më parë, me shpresën për të kaluar në Poloni, por, pas disa përpjekjeve të dështuara, ata mbeten të bllokuar në Bjellorusi.

“Unë shoh fëmijë që vdesin para syve të mi dhe nuk mund të bëj asgjë për t’i ndihmuar ata”, i tha Ibrahim Al Jazeera në një mesazh zanor në WhatsApp, ndërsa fëmijët dhe të rriturit aty pranë mund të dëgjoheshin duke qarë në sfond.

“Ne po vdesim këtu.”

Punëtorët dhe aktivistët e OJQ-ve në Poloni kanë ngritur alarmin për fëmijët refugjatë në të dy anët e kufirit, ndërsa kriza thellohet dhe kushtet e motit përkeqësohen.

Raportohet se të paktën një fëmijë ka vdekur. Border Aid, një grup vullnetarësh mjekësorë që punojnë në kufirin polak, ka trajtuar disa dhjetëra fëmijë, disa me kushte të rënda.

“Para se të fillonim operacionet tona, dëgjuam për vdekjen e një djali 16-vjeçar nga Iraku, i cili vdiq në shtator”, tha për Al Jazeera Kaja Filaczyńska, një mjeke me grupin.

Djali ishte ndër gjashtë viktimat e para të gjetura të vdekura në zonën kufitare. Ai kishte të vjellë gjak përpara vdekjes së tij, sipas raporteve nga mediat polake.

Deri më sot, të paktën 10 persona thuhet se kanë vdekur pranë kufirit, kryesisht në anën polake.

“Vuajtja përtej çdo kufiri”

Kriza disamujore e refugjatëve u intensifikua këtë javë pasi qindra njerëz të tjerë u mblodhën pranë kufirit të Bjellorusisë me Poloninë, duke synuar të hyjnë në vendet e Bashkimit Evropian.

Polonia fajëson Bjellorusinë për përdorimin e refugjatëve dhe emigrantëve si mjete politike, duke i lejuar ata të shkelin kufirin në shenjë hakmarrjeje për sanksionet perëndimore ndaj administratës së presidentit Alexander Lukashenko. Bjellorusia dhe Rusia, aleati i saj kryesor, kanë kritikuar BE-në në këmbim.

“Në profesionin tim, isha mësuar me një nivel të caktuar vuajtjeje, por kjo ishte përtej çdo kufiri”, tha Filaczyńska. “Njerëzit nuk vuajnë për shkak të një sëmundjeje, por si pasojë e një tragjedie të krijuar nga njeriu që i ka ekspozuar në kushte të vështira dhe neglizhencë. Fakti që njerëz të shëndetshëm vuajnë dhe vdesin për shkak të gjeopolitikës është i papranueshëm.”

 

Situata është e tmerrshme, madje edhe për paramedikët e trajnuar, tha Filaczyńska.

“Herën e parë që pamë fëmijë në pyll, u tronditëm. Ne pamë një grua të përkulur duke ushqyer me gji një foshnjë të vogël në mes të natës dhe një fëmijë tjetër tre vjeçar që qëndronte pranë saj. Nuk mund ta hiqnim nga mendja këtë pamje: një grua e humbur, e braktisur që ushqente me gji me dy fëmijë në një pyll të ftohtë në mes të askundit”, tha ajo.

Nuk është e qartë se sa fëmijë janë në mesin e mijëra refugjatëve të bllokuar pranë kufirit, por Magdalena Rozëadoëska, një vullnetare nga grupi polak Matki na Granicę (Nënat në kufi), vlerëson se janë qindra.

“Ne nuk mund ta shikojmë këtë makth dhe të mos bëjmë asgjë. Vetëm në javën e fundit të tetorit, vullnetarët në kufirin polak morën rreth 1000 thirrje shqetësimi nga njerëzit në pyll”, tha ajo për Al Jazeera.

“Ne duhet t’i mbrojmë ata. Ne duhet t’i mbajmë të ngrohtë dhe të sigurt, jo në të ftohtë, jo në pyll”, tha ajo.

Mund të ketë edhe fëmijë të mbërthyer në zonën e urgjencës, një zonë ku grupet e ndihmës, vullnetarët dhe gazetarët nuk mund të hyjnë. Numri i fëmijëve në anën bjelloruse nuk dihet gjithashtu.

“Dikur ndihmuam një grup prej 30 migrantësh, nga të cilët 16 ishin fëmijë”, tha Filaczyńska. “Nga errësira e pyllit, ne pamë duart e tyre të vogla që na shtriheshin drejt nesh, duke kërkuar ushqim dhe ujë.

“Fëmijët bërtisnin: ‘Të lutem, ujë!’ Ishte zemërthyese.”

Disa fëmijë ishin të rraskapitur dhe jo vigjilent, të paaftë për të ngritur në këmbë.

“Grupi kishte disa ditë që lëvizte nëpër pyll dhe fëmijët ishin shumë të lodhur për të ecur. Ata ndiheshin më mirë pasi morën ushqim, ujë dhe batanije të ngrohta.”

Janë regjistruar edhe raste të fëmijëve me aftësi të kufizuara që vuajnë në pyje.

Tadeusz Kołodziej, një avokat nga Fondacioni Ocalenie, i cili ofron mbështetje për azilkërkuesit në kufirin polak, i tha Al Jazeera se një çift sirian me dy fëmijë – pesë dhe shtatë vjeç – pretenduan se ishin shtyrë tre here nga rojet nga kufiri polak.

“Sipas nënës, djali shtatëvjeçar me aftësi të kufizuara [i diagnostikuar me paralizë cerebrale] – nuk ishte në gjendje të lëvizte vetë”, tha Kołodziej për Al Jazeera. “Babai i tij duhej ta mbante në shpinë ose në krahë nëpër pyll.”

Kur avokatët nga Fondacioni Ocalenie takuan familjen në spitalin më të afërt, pasi arritën të hynin në Poloni, nëna tha se ishte e shqetësuar për fëmijët e saj, mbrojtjen e tyre dhe trajtimin mjekësor të djalit të saj.

Kołodziej tha se grupi ishte në gjendje t’i ndihmonte ata të lehtësonin një masë të përkohshme bazuar në nenin 39 të Gjykatës Evropiane për të Drejtat e Njeriut, e cila i lejon familjes të qëndrojë në Poloni dhe të kërkojë mbrojtje ndërkombëtare.

“Kjo ndihmoi që këta persona ishin në spital ndërsa ne prisnim vendimet e gjykatës për masat e përkohshme. Kur më në fund morëm një vendim nga gjykata, rojet kufitare nuk mund t’i shtynin prapa”, tha Kołodziej.

“Ne e dimë se rojet kufitare ndonjëherë presin momentin që [migrantët] të shkarkohen nga spitali për t’i larguar ata menjëherë nga Polonia.”

 

Përkthyer nga Al Jazeera

Shenja * sipër emrit është për të mbrojtur identitetin e personit